نصب و راه اندازی و نگهداری سانورتر و اینورترهای خورشیدی

سیستم‌های خورشیدی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین منابع انرژی تجدیدپذیر، نقش کلیدی در تأمین برق پاک و پایدار ایفا می‌کنند. در این سیستم‌ها، اینورترها (Inverters) و سانورترها (Solar Inverters) به‌عنوان قلب تپنده سیستم عمل می‌کنند و وظیفه تبدیل جریان مستقیم (DC) تولیدشده توسط پنل‌های خورشیدی به جریان متناوب (AC) قابل استفاده در شبکه را بر عهده دارند.

نقش حیاتی اینورترها و سانورترها

1. تبدیل انرژی (DC به AC)
2. بهینه‌سازی عملکرد سیستم (MPPT – Maximum Power Point Tracking)
3. کنترل و نظارت بر عملکرد سیستم
4. اتصال ایمن به شبکه (در سیستم‌های متصل به شبکه – On-Grid)
5. مدیریت باتری‌ها (در سیستم‌های آف‌گرید)

اصول حفاظتی و نگهداری برای افزایش طول عمر و کارایی

برای اطمینان از عملکرد بهینه و افزایش عمر مفید این تجهیزات، رعایت نکات و توصیه هایی در نصب، راه‌اندازی و نگهداری **سانورتر (Solar Inverter) و اینورترهای خورشیدی** نیازمند رعایت اصول فنی و ایمنی است. در این راهنما، مراحل کلی و نکات مهم ارائه شده است:

1. انتخاب اینورتر مناسب

الف-نوع سیستم: اینورتر باید با نوع سیستم خورشیدی (متصل به شبکه (On-Grid)، منفصل از شبکه (Off-Grid) یا هیبرید) سازگار باشد.
ب-توان نامی: متناسب با توان پنل‌ها و مصرف بار انتخاب شود (با احتساب ۲۰-۳۰% ذخیره توان).
ج-ولتاژ ورودی (DC): مطابق با ولتاژ آرایه پنل‌ها (مثلاً 12v، 24v، 48v یا رنج MPPT برای سیستم‌های بزرگتر).
د-برند معتبر: مانند، epever ، Growatt

2.راه‌اندازی اصولی و نصب صحیح

الف -محل نصب

نصب اینورتر در محیطی خنک، خشک و به دور از رطوبت و تابش مستقیم آفتاب (دمای بهینه معمولاً بین ۰-۴۰°C).

رعایت فاصله مناسب از سایر تجهیزات برای جلوگیری از گرمایش بیش‌ازحد

دسترسی آسان برای تعمیرات و نظارت

ب) اتصالات الکتریکی

1. خاموش کردن تمام منابع برق (AC/DC). 
2. اتصال باتری (در سیستم Off-Grid): 
   – قطب مثبت و منفی باتری به ترمینال‌های مشخص اینورتر متصل شود. 
   – استفاده از فیوز DC در مسیر اتصال. 
3.اتصال پنل‌های خورشیدی: 
   – رعایت پلاریته (+ و -) و اتصال به ترمینال‌های ورودی DC اینورتر. 
   – استفاده از کلید قطع DC (DC Isolator) برای ایمنی
4. اتصال به بار (Load): 
   – خروجی AC اینورتر به تابلو برق یا مصرف‌کننده‌ها متصل شود. 
   – در سیستم‌های On-Grid، اتصال به شبکه باید توسط تکنسین مجاز انجام شود. 
5. اتصال به زمین (ارت):
   – الزامی برای جلوگیری از نویز و حفاظت در برابر صاعقه.

۳. راه‌اندازی اولیه

1.بررسی تمام اتصالات قبل از روشن کردن دستگاه.

  2.بررسی ولتاژ و جریان ورودی قبل از روشن کردن دستگاه

3. اتصال صحیح کابل‌ها و رعایت پلاریته جهت جلوگیری از آسیب‌های ناشی از اتصال معکوس

4.تنظیم صحیح پارامترهای سیستم (مانند ولتاژ باتری در سیستم‌های آف‌گرید)

5.به‌روزرسانی فریم‌ور اینورتر در صورت نیاز

اتصال به بار (Load): 
  – خروجی AC اینورتر به تابلو برق یا مصرف‌کننده‌ها متصل شود. 
   – در سیستم‌های On-Grid، اتصال به شبکه باید توسط تکنسین مجاز انجام شود. 
اتصال به زمین (ارت):
   – الزامی برای جلوگیری از نویز و حفاظت در برابر صاعقه.

4.فعال سازی اینورتر:

روشن کردن کلید DC (پنل‌ها یا باتری). 
   روشن کردن کلید AC (در صورت وجود). 
تنظیمات نرم‌افزاری:   – تنظیم پارامترها مانند نوع باتری (در سیستم Off-Grid)، ولتاژ قطع و وصل، و پیکره‌بندی شبکه ( در سیستم On-Grid). 
تست عملکرد:
   – بررسی نمایشگر اینورتر برای خطا (Error Codes). 
   – اطمینان از تبدیل صحیح DC به AC.

5. نگهداری دوره‌ای

• تمیز کردن فن‌ها و گردگیری برای جلوگیری از overheating
• بازرسی اتصالات و کابل‌ها جهت جلوگیری از اتصالات شل یا اکسیدشده
• مانیتورینگ عملکرد از طریق نرم‌افزارهای مرتبط (در اینورترهای هوشمند)
• بررسی وضعیت خازن‌ها و سایر قطعات الکترونیکی پس از چند سال کارکرد

6. محافظت در برابر عوامل خارجی

• استفاده از محافظ‌های ولتاژ (SPD – Surge Protection Device) برای جلوگیری از آسیب ناشی از رعدوبرق
• نصب فیوزهای حفاظتی متناسب با جریان سیستم
• جلوگیری از نفوذ رطوبت و گردوغبار با انتخاب اینورتر با درجه حفاظت (IP) مناسب

7.تنظیمات نرم‌افزاری: 

 – تنظیم پارامترها مانند نوع باتری (در سیستم Off-Grid)، ولتاژ قطع و وصل، و پیکره‌بندی شبکه (در سیستم On-Grid). 

8.عیب‌یابی رایج:

خطای عدم راه‌اندازی: 
  بررسی اتصالات DC/AC، فیوزها و ولتاژ ورودی. 
قطع شدن ناگهانی: 
  احتمال اضافه بار یا گرمای بیش‌ازحد. 
کاهش راندمان: 
  بررسی پنل‌ها (سایه یا آلودگی)، تنظیمات MPPT. 

9.نکات ایمنی:

قطع اینورتر در طوفان یا صاعقه
عدم تعمیر توسط افراد غیرمتخصص

10.نتیجه‌گیری

رعایت اصول نصب، راه‌اندازی و نگهداری اینورترها و سانورترها نه‌تنها کارایی سیستم خورشیدی را افزایش می‌دهد، بلکه از هزینه‌های تعمیرات و خرابی‌های زودهنگام جلوگیری می‌کند. با توجه به سرمایه‌گذاری قابل‌توجه در سیستم‌های خورشیدی، مراقبت از این تجهیزات یک ضرورت انکارناپذیر است.